رئیس انجمن نقد ادبی ایران و رایزن فرهنگی سابق کشورمان در تاجیکستان و ازبکستان گفت: اغلب رویکردهای نقد ادبی به جغرافیای خاص تعلق ندارد.
ابراهیم خدایار در بازدید از غرفه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در نمایشگاه رسانه‌های ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا عنوان کرد: حدود نیم قرن است که برگزاری جشنواره‌های ادبی در ایران باعث شده شاهد تحرک و نشاطی در فضای پژوهش و نقد ادبی باشیم. به‌ویژه در دو دهه اخیر این فضا در دانشگاه‌ها عمیق‌تر شده و حساسیت هرچه بیشتر استادان، دانشجویان و مسئولان فرهنگی را به نقد و پژوهش ادبی ایجاد کرده است. به‌ویژه بعد از نشر مجله‌های تخصصی از جمله نشریه نقد ادبی و شگل‌گیری انجمن‌های تخصصی نقد ادبی و مطالعات میان‌رشته‌ای در کنار تاسیس گرایش‌های نقد ادبی و ادبیات تطبیقی شاهد هستیم که بسترهای حوزه نقد به صورت دقیق و آکادمیک ایجاد شده‌اند و نگاهی تازه به این حوزه داریم.
رئیس انجمن نقد ادبی ایران افزود: جشنواره‌های مختلف حوزه نقد ادبی چه آنها که دولتی هستند و چه وابسته به بخش خصوصی یا دانشگاهی پسندهای خود را به مشارکت می‌گذارند و هرچه تجربه در این حوزه بیشتر باشد از نواقص کاسته خواهد شد.
وی تاکید کرد: با اینکه جلب رضایت همه ممکن نیست ولی راهی که برای توسعه نقد ادبی آغاز شده، صحیح است چون مسیر درستی را انتخاب کرده‌ایم و در فضای آکادمیک ضمن ارتباط با کشورهای دیگر و دانش جهانی نیروهای متخصص تربیت می‌شوند.
خدایار با بیان اینکه تمام رویدادهای حوزه نقد ادبی کمک می‌کند، نهادهای مسئول به ارزیابی خود در میزان کارایی فعالیت‌هایشان در این حوزه بپردازند، افزود: نهادهای مسئول با این پرسش مهم مواجه می‌شوند که آیا می‌توانند بهتر عمل کنند؟
وی همچنین با تاکید بر اینکه بخشی از دانش ارتباط به یک منطقه خاص ندارد و جهانی است، گفت: تجربه گذشتگان هم همین را تایید می‌کند که خود دانش جهانی و ابزاری است که معیارهای جهانی دارد. وقتی دانش‌های اسلامی از سده دوم هجری ذیل دانش‌های علوم انسانی در زبان عربی شکل گرفت و در زبان فارسی نیز از سده‌های سوم و چهارم ایجاد شد دانشمندان به تمام زبان‌های جهان تسلط داشتند. در همان دوره بسیاری از دانش‌ها در یونان و رم بودند که ابتدا به سریانی و سپس به فارسی ترجمه شدند و دانشمندان به دنبال ترجمه علم از زبان‌های مختلف با واسطه یا بی‌واسطه بودند. البته نباید در همین پله ترجمه باقی بمانیم و مرعوب دانش کشورهای دیگر باشیم.
رایزن فرهنگی سابق ایران درتاجیکستان و ازبکستان تاکید کرد: در این حوزه می‌توان داده‌ها را بومی کرد و از ادبیات خود نیز بهره بگیریم ولی در مجموع ذات اغلب رویکردهای نقد ادبی به گونه‌ای است که به جغرافیای خاصی تعلق ندارد هر چند که در یک مرز و جغرافیای خاص متولد شود.
رئیس انجمن نقد ادبی ایران همچنین با بیان اینکه به‌زودی در اوایل سال آتی فراخوان سومین جشنواره دوسالانه نقد زرین به یاد استاد عبدالحسین زرین‌کوب منتشر می‌شود، توضیح داد: زرین‌کوب یک شخصیت دانش‌نامه‌ای بود که اعتقاد داشت باید بدون ابا از دانش جهانی، ظرفیت‌های موجود در ادبیات خود را پیش چشم آوریم تا بتوانیم در جهان حرفی بزنیم. امثال حافظ، فردوسی، سعدی و خیام حرفی برای گفتن در جهان داشتند و بی جهت نیست که گوته می‌گوید «ای خواجه شیراز تو را با خود برابر دانستن جز دیوانگی نیست» اخیراً در سفری که به بوسنی داشتم شاعری از من پرسید اهل کجا هستم و من گفتم ایرانی‌ام وقتی از او پرسیدم متعلق به کدام کشور است گفت دیار خیام که این نشان می‌دهد بسیاری از اهالی ادب در کشورهای دیگر مفاخر ادبی ما را جهانی و نه متعلق به اقلیمی خاص می‌دانند.
