به گزارش خبرنگار فرهنگی دانشگاه شهید چمران اهواز، در این آیین که بعدازظهر یکشنبه ۲۶ بهمنماه بهصورت حضوری و برخط به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه در سالن اجتماعات حوزهی ریاست برگزار شد، دکتر میر جلالالدین کزازی استاد پیشین دانشگاه علامهی طباطبایی و پژوهشگر برجستهی زبان و ادب فارسی در پیامی تصویری، گفت: در بزمی بهین گردآمدهایم تا یکی از استادان در این رشته گرامی و گرانمایه دانشگاهی را ارج بنهیم.
وی افزود: دکتر نصرالله امامی را سالیانی است بسیار که میشناسم و در دانشگاه تهران همدرس بودهایم و بخشی از آموزش سپاهیگری و نظامی را نیز باهم گذرانیدیم. دکتر امامی در شمار همکارانی است که پیوند دوستی و مهر نیز در میانهی من با آنان پدید آمده است.
این چهرهی ماندگار فرهنگ و ادب فارسی کشور، افزود: دکتر امامی استادی است نامدار در زبان و ادب پارسی و تنها به آموزش دادن بسنده نکرده است؛ پژوهندهای است باریکبین و نستوه و پرتوان. کتابهایی چند و جستارهایی در زمینهی گوناگون پارسی فراپیش داشته است که دانشجویان و دیگر خواستاران را سودمند میافتد.
کزازی، اظهار کرد: شایسته میدانم که از راه دور این بزم را بدو فرخباد بگویم و از درگاه دوست برین بخواهم که سالیانی در جهان بزید و همگان از دانش و پژوهش و اندیشههای او برخوردار بشوند.
*رونمایی از ارجنامهی دکتر نصرالله امامی
دکتر منوچهرجوکار عضو هیئت علمی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در پیام تصویری به این آیین گفت: برای من که روزگاری طولانی شاگرد استاد نصرالله امامی بودهام و بعد به افتخار همکاریشان نائل شدهام، بسیار بهجت آفرین است که دربارهی او سخن بگویم.
وی افزود: همکاری با دکتر امامی و نشستن در کلاسهای درس او بسیار لذتبخش بود و افسوس که این مدت بهسرعت سپری شد. برای دکتر امامی سلامتی و تندرستی آرزو میکنم و امیدوارم همچنان به فیض بخشی به شاگردانشان مشغول باشند.
رئیس شعبهی خوزستان انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، ادامه داد: این برنامه که مقرر بود سال قبل بهصورت حضوری برگزار شود به دلیل همهگیری ویروس کرونا به تعویق افتاد و امروز تلاشهای این استاد فرزانه را پاس میداریم.
جوکار، عنوان کرد: خرسندیم برای نخستین بار برای یکی از استادان بزرگ زبان و ادب فارسی در دانشگاه شهید چمران اهواز کتابی باعنوان «ارجنامه» تهیه شده است که در این آیین از این کتاب رونمایی میشود.
*جامعیت در تخصص و دانشادبی از ویژگیهای دکتر نصرالله امامی
دکتر محمدرضا صالحی مازندرانی دیگر عضو هیئت علمی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در پیام تصویری، گفت: آشنایی با دکتر نصرالله امامی استاد پیشکسوت این دانشکده به ۳۱ سال قبل بازمیگردد که در جوانی به گروه زبان و ادبیات فارسی ملحق شدم.
وی افزود: عنصرالمعالی نویسندهی «قابوسنامه» در بابی از کتاب خود پس از مطرح کردن بحث اصالت خانوادگی و شخصیت تنی و اینکه کدام بر دیگری برتری دارد عنوان میکند، شخصیت فردی و تنی که از طریق دانش و کوشش حاصل میشود بهمراتب ارزشی بیشتر از اصالت خانوادگی و گوهر و اصل و نسب دارد و در ادامه بیان میکند «اگر دیدی کسی هم اصالت خانوادگی داشت و هم شخصیت تنی و فردی، او را از دست مگذار و به او چنگ بزن»؛ واقعیت این است که دکتر نصرالله امامی چنین کسی است. از سویی از خانوادهای اهل دانش بیرون آمده و از سوی دیگر در تمامی طول زندگی پرتلاش و مؤثر بوده است و چنین فردی سزاوار دوستی و پیوستگی است.
استاد دانشگاه شهید چمران اهواز، ادامه داد: منش انسانی، فروتنی و جامعیت در تخصص و دانش ادبی و همراهی با دانشهای نوین، دکتر امامی را از دیگر استادان حوزهی زبان و ادب فارسی متمایز میکند.
*۵۰ سال خدمات ارزندهی دکتر امامی در عرصه علم و ادب فارسی
دکتر حسن ذوالفقاری استاد دانشکدهی علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس نیز در پیامی تصویری، با تقدیر از بانیان بزرگداشت استاد امامی، بیان کرد: این استاد عالیقدر در ۵۰ سال گذشته خدمات شایانی به عرصهی علم و ادب زبان فارسی داشتهاند؛ شخصیت دکتر امامی جامعالاطراف است و در تمامی ابعاد نیز موفق و سربلند بودهاند.
استاد دانشگاه تربیت مدرس، عنوان کرد: یکی از ویژگیهای استاد امامی تعامل، مدارا، مروت و مردمداری است و این نیز به دلیل صفای باطن او است؛ صفای وجودشان ذاتی است و نیکاندیشی را میتوان در وجودشان مشاهده کرد.
ذوالفقاری، تأکید کرد: دکتر امامی شاگردان بسیاری را پروردهاند که در دانشگاههای بزرگ کشور در حال علمآموزی هستند و با تمامی فضل و فضیلتی که در گفتار، نوشتار و جامعیت در علوم قدیم و جدید دارند، تواضع او برای همگان درسآموز است.
وی، گفت: نقد ادبی یکی از ابعاد کار دکتر امامی است و از دیرباز به این حوزه توجه داشتهاند؛ کتاب «مبانی و روشهای نقد ادبی» اثر دکتر نصرالله امامی بسیار منظم و از درسنامههای موفق دانشگاهها است؛ او در این کتاب روشی را پیشگرفته که استادش دکتر غلامحسین یوسفی در آثارشان بیان کردهاند.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس، اضافه کرد: کتاب «مرثیهسرایی در ادبیات فارسی» از نمونههای عالی پژوهشهای ارزندهی دکتر امامی است. او سالها مرجع زبان و ادبیات فارسی در جنوب کشور بوده است؛ زمانی که بسیاری به دلیل شرایط جنگی دانشگاه شهید چمران اهواز را ترک کردند، دکتر امامی تا پایان دورهی کاری در این دانشگاه ماند و کار خود را استوار ادامه داد.
ذوالفقاری، بیان کرد: در کنار تمامی کارهای علمی و اجرایی در دانشگاه شهید چمران اهواز او در خانه فرزندی شایسته برای پدر بوده است و برای فرزندان نیز پدری راهنما و مهربان است و برای ایشان آرزوی سلامت و بهروزی دارم.
*دکتر امامی، مرجعی علمی
دکتر شهرام جلیلیان، رئیس دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست، خاطرنشان کرد: دکتر امامی بیش از هر چیز، مرجعی علمی است؛ برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاهها با شتاب فراوان ترفیع علمی میگیرند و از استادیاری به دانشیاری و سپس به استادی میرسند اما مرجعیت علمی نمییابند اما استاد نصرالله امامی چنانکه همه ما آگاهی داریم، مرجعیتی علمی دارند.
وی افزود: در بسیاری از همایشهای علمی که حضورداشتهام استادان زبان ادبیات فارسی کشور، از دکتر امامی به نیکی یادکردهاند. یکی از ویژگیهای ایشان تسلط بینظیر بر زبانفارسی، عربی و انگلیسی است.
جلیلیان، بیان کرد: در دانشگاه شهید چمران اهواز، سنت تدوین یادنامه برای استادان پیشکسوت در حال شکل گرفتن است و امروز از یادنامهی دکتر نصرالله امامی رونمایی میشود؛ امیدواریم این سنت ستوده و بهیادماندنی کماکان ادامه داشته باشد و نشانه قدردانی نسل جوان گروههای آموزشی از پیشکسوتان باشد که نهتنها در حوزه علم و آموزش و پژوهش بلکه در زمینهی اخلاق و دانشجوپروری، الگوی ما هستند.
* دکتر امامی نام خود را به جاودانگی حافظ گره زدهاست
دکتر کاووس حسنلی، استاد دانشگاه شیراز، بیان کرد: از مجموع نوشتههای دکتر امامی ۱۵ مقاله و چند کتاب ازجمله «بر آستان جانان»، «شرح غزلهای حافظ» و «فرهنگ لغات و تعبیرات حافظ» که در دو جلد در آستانهی انتشار است، جزو تألیفات این استاد گرانقدر زبان و ادبیات فارسی در حوزهی حافظپژوهی است.
وی افزود: در مقالههای دکتر امامی بر موضوع پیوستگی ابیات غزلهای حافظ تأکید شده است؛ موضوعی که از گذشتههای دور در کانون توجه بوده و نوشتههای متعددی درباره آن پدید آمده است.
استاد دانشگاه شیراز، عنوان کرد: دکتر امامی در مقالات و کتابهایشان در موضوع پیوستگی غزلهای حافظ بر سه عامل مهم «وحدت مفهومی»، «وحدت زیباییشناسی» و «وحدت عاطفی» تأکید دارند؛ در حوزهی وحدت مفهومی یادآوری میکنند که غزلها در ژرفساخت باهم پیوست دارند و یکسخن را میگویند هرچند ممکن است در صورت گسسته به نظر بیایند.
حسنلی افزود: در «وحدت زیباشناسی» تأکید بر تناسب تصویری و موسیقیایی غزلهای حافظ دارند و سخن مرحوم خانلری را مثال میآوردند که نقشهای گوناگون یک فرش جداگانه متکثرند اما در کنار هم یک پیکره واحد هنری را تشکیل میدهند.
وی ادامه داد: دکتر امامی پیوستگی برخی دیگر از غزلها را در «وحدت عاطفی» جستجو کردهاند؛ او غزلهای حافظ را به سه گروه «عرفانی» «غیرعرفانی» و «غزلهای ترکیبی» تقسیم کرده است و غزلهای ترکیبی را پیچیده و قابل تأملتر میداند.
این استاد زبان و ادب فارسی، تأکید کرد: بسیاری از گذشتگان در زمانهای دور به دنبال آب حیات بودهاند و میخواستند از آن اکسیر بنوشند و به جاودانگی برسند؛ آثار دکتر نصرالله امامی همان اکسیر جادویی است که موجب ماندگاری و جاودانگی او شده است.
حسنلی، ادامه داد: دکتر امامی با آثاری که آفریده اند و حافظپژوهیهایی که داشتهاند نام خود را به جاودانگی حافظ گرهزدهاند؛ دکتر امامی و همانندهای او نیازی به پاسداشت ندارند اما مردم ما به این آیینها برای خودشناسی و شناختن گنجینههای خود نیاز دارند تا بخشی از وامشان را به این افراد بپردازند.
* معلمی با کولهباری از اندوختههای علمی
دکتر مهدی نیکمنش استاد دانشگاه الزهرا (س) نیز در این نشست بیان کرد: سابقهی آشنایی من با دکتر نصرالله امامی به ۳۲ سال پیش باز میگردد و در دو دورهی کارشناسی ارشد و دکتری از محضر این استاد گرانقدر برخوردار بودهام.
وی افزود: دکتر امامی به حق، مقام یک معلم خوب را داشتند و از نظر اندوختههای علمی الگویی برای دانشجویان و استادان بودند.
استاد دانشگاه الزهرا (س) ادامه داد: اخلاق و انسانیت دیگر ویژگی بارز دکتر امامی است و ایشان حق بزرگی بر گردن چندین نسل از دانشجویان رشتهی زبان و ادبیات فارسی دارند که برخی از این دانشجویان اکنون در دانشگاههای کشور در حال علمآموزی هستند.
*دکتر امامی استادی شاگردپرور
دکتر محمود فتوحی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد نیز که در این نشست بهصورت برخط دربارهی دکتر امامی به ایراد سخن پرداخت، بیان کرد: نخستین دیدار با دکتر امامی ۱۳ سال قبل در دفتر تحریریهی نقد ادبی رخ داد و در آن دیدار مردی با چهرهای مصمم و نگاهی جدی را دیدم که در نخستین نگاه تو را وا میداشت که در پیشگاه یک استاد ایستاده و ادای احترام کنید؛ ولی در لحن صمیمی او مردی مهربان را میدیدید که دوست داشتید مدتها با اون به گفتوگو بنشینی و گویی از آشنایان دیرین است.
وی افزود: در نوشتههای شاگردان دکتر امامی در کتاب «پرنیان صبح» شاگردپروری و حسنخلق او را میشود مشاهده کرد؛ جدیت و اراده قوی بود که در دورهی جنگ هشت ساله دکتر امامی را برانگیخت که دانشکدهی زبان و ادبیات فارسی را با حضور مجروحان بستری شده در راهروهای دانشکده، زندهنگه دارد.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد، ادامه داد: آنچه دکتر امامی را از همنسلهایش متمایز میکند، نوگرایی در عین استغراق در سنت است؛ اگر به فعالیتهای علمی و ادبی او نگاه شود به مرام و سیرهای میرود که استادانش میرفتند؛ و از سوی دیگر به قلمرو نوین ادبی یعنی به نقد ادبی وارد میشود.
فتوحی، عنوان کرد: از سال ۱۳۵۲ که دکتر امامی اولین مقالهی علمی و پژوهشی خود را در مجله تبریز منتشر کردد، تا سال ۱۳۷۶ تمامی تحقیقات او را بر مدار استادانش در دانشگاه تهران و تبریز میبینیم و از این سال به بعد افق جدیدی در مطالعات ادبی ایران گشوده شد و دکتر امامی نیز وارد این حوزه شدند.
*دکتر امامی در قامت استادی عاشق زبان و ادبفارسی
دکتر ابراهیم خدایار، رئیس انجمن علمی نقد ادبی ایران نیز بیان کرد: دکتر امامی از جمله کسانی است که نه تصنعی و ساختگی بلکه بهصورت کاملا طبیعی بهرنگ نقشآفرینان در آمده است؛ اگر بخواهم بدیل این شخصیت دوستداشتنی را در ادبفارسی بیابم به سراغ قهرمان های لیریک میروم. او در تمامی سالهای فعالیت بیآنکه بخواهد در کوچه شهرت گام بردارد در قامت استادی عاشق زبان و ادب فارسی شهره شده است.
وی افزود: دریچه شهرتطلبی بهسوی جویندگانش باز بوده و خواهد بود اما دکتر امامی راهی دیگر را انتخاب کرد و شد، آنچه شد.
رئیس انجمن علمی نقد ادبی ایران، عنوان کرد: این انجمن تاسیس و تداوم خود را مرهون تلاشهای دکتر امامی میداند. هرگاه با نام این دردانهی کمتکرار مواجه میشوم، جهانی از متانت و نجابت، وقار و صمیمیت، و یکرنگی و مهربانی در قاب استادی با فضیلت در برابر چشمانم مجسم میشود.
خدایار، بیان کرد: دکتر امامی به دلیل پیوند با میراث رودکی سمرقندی سالها است که در بین ادیبان تاجیک نیز به نیکنامی مشهور است؛ بیش از چهار دهه است که دکتر امامی با نقشآفرینی در جهان ادبیاتشناسی فارسی به نامی پرتکرار، و در عین حال تاثیرگذار، تبدیل شده است.
وی افزود: زندگی علمی استاد را با مراجعه به میراث رودکی، شاعر محبوب او، میتوان توصیف کرد. به نظر من این مصراع درخشان، برازندهی نام و شخصیت اوست: نام به گیتی نه از گزاف پراگند!
گفتنی است در پایان این آیین از مهرنامهی استاد دکتر امامی با عنوان «پرنیان صبح» که با خواستاری و اشراف دکتر محمود فتوحی و همکاری دکتر داوود پورمظفری و دکتر قدرتالله ضرونی تدوین شده است، رونمایی شد.